جنس (sex):

لازم به ذکر است که اصطلاح
ِ « جنس » گاه به گونه ای مبهم به کار رفته است. یعنی گاه این اصطلاح به رفتارهای
جنسی نظیر آمیزش ِ جنسی اشاره دارد، در حالی که در موارد ِ دیگر به مردان و زنان
اشاره دارد. البته معنی معمولا ً از متن مشخص می شود. به منظور کاهش ِ ابهام،
اصطلاح ِ جنس ( sex )را در مورد رفتارهای جنسی و اصطلاح ِ « جنسیت ( gender ) » را برای اشاره به مردان و زنان
به کار می گیریم.

اقتباس از روانشناسی زنان – اثر جانت شیبلی هاید
ترجمه ی دکتر اکرم ِ خمسه – نشر آگه – ارجمند صفحه ی 19

سوگیری، تعصب ( bias ) :

تمایل به طرفداری از یک
نظریه یا قضیه بدون بررسی ِ درستی یا نادرستی آن. سوگیری غالبا ً به طور ناآگاهانه
در داوری شخص اثر می گذارد.

نقل از فرهنگ علوم رفتاری
دکتر شعاری نژاد

همچنین نگاه کنید به: ایدئولوژی،
علم، عینیت، عدالت، حق، ناآگاهی،

نانویسا ( preliterate ):

به جوامعی، نانویسا گفته
می شود که هنوز الفبا ندارد.

نقل از پاد

همچنین نگاه کنید به: ابتدایی،
سواد، جامعه،

پارادایم، الگو، مدل،
نمونه ، دیدمان ( paradigm):

به مجموع ِسلسله گرایش
ها، معیارها، روش ها، و غیره که نشان دهنده ی دیدگاهِ کاملا ً مقبولِ یک رشته در
یک مقطع ِ زمانی است، پارادایم گفته می شود. مثلا ً عقیده ی مرکزیت ِ زمین، در یک مقطع از دانش ِ
انسانی یک پارادایم محسوب می شد. 

اقتباس از فرهنگ
معاصر ِ روانشناسی و روانپزشکی دکتر پورافکاری 

همچنین نگاه کنید به: روش،دانش، علم، انقلاب علمی، تغییر پارادایم

فهم متعارف (حس مشترک) (
عقل سلیم ) (common sense   ) :

• به عقایدی گفته می شود که
  برای همه عمومی و مشترکند.
• استعداد ِ برگزیدن نوع
  درست عمل بدون مراجعه و کمک گرفتن از اصول و نظریه های ساخته شده. بدین سبب، روان
  شناسان امروز آن را « فهم ِ متعارف » می گویند.
• عقاید، باورها و برداشت
  های عملی ِ مردم.
  

منابع:

اقتباس از فرهنگ علوم
رفتاری دکتر شعاری نژاد

اقتباس از فرهنگ معاصر ِ
روانشناسی و رواپزشکی دکتر پورافکاری

همچنین نگاه کنید به: نظر،
نظریه، باور، عقیده، شبه علم، علم، روش،عقل

نظری، تئوریکی (theoretical ):

آنچه بیش تر در سطح
نظری مطرح است تا سطع عملی. 

نقل از پاد

همچنین نگاه کنید به: نظریه، نظر، نظرگاه، عمل،